Een dashboardcamera oftewel ‘dashcam’ die automatisch video-opnames maakt van jouw autoritten… Heb jij er al een? Of vraag jij je nog altijd af wat het nut is van een dergelijke on-board camera in je wagen? Hierbij de nodige informatie omtrent de praktische en juridische voordelen, nadelen en risico’s van digitaal dashcamgebruik…
In sommige gevallen worden dashcams en mini-autocamera’s (van het GoPro-type) louter gebruikt voor het filmen van mooie autoroutes en vakantieritten. Anderzijds worden dashboardcamera’s gebruikt als (ideale) bewijslast bij verkeersongevallen en verkeersschades. In zulke gevallen fungeert de dashcam als jouw fulltime verkeersgetuige en bewijsdrager.
Ideaal dus, zou je denken. Of toch niet? Het gebruik van een dashboardcamera in de auto kan zowel voordelen als problemen opleveren…
Wat is een dashcam precies?
Een dashcam is een klein cameraatje dat je op het dashboard of aan de voorruit en/of achterruit van jouw auto bevestigt. Soms worden dashcams geïntegreerd in, of gemonteerd op, de achteruitkijkspiegel. Zodra je jouw auto start, begint zo’n camera automatisch video-opnames te maken van jouw autorit. De opnamebeelden worden opgeslagen op een interne harde schijf of SD-kaart, waardoor je ze achteraf kunt downloaden en terugkijken. In veruit de meeste gevallen worden –door middel van GPS– óók de rijrichting, snelheid en locatie van jouw voertuig vastgelegd.
In Nederland worden dashcams en dashcambeelden steeds vaker aangewend, al vormen ze nog geen gemeengoed. Wel worden dashcams steeds vaker standaard door autofabrikanten geïntegreerd of aangeboden als accessoire-optie. Medio 2018 rijden er minimaal 250.000 dashcams rond. (bron) Het gebruik van de dashcam is komen overwaaien vanuit Rusland, waar bijna iedereen met een dashboardcamera rondrijdt. In Rusland vormen dashcambeelden namelijk een gebruikelijke vorm van bewijslast bij aanrijdingen, verkeersongelukken, autoverzekeringsfraudes en corrupte gedragingen van Russische politieagenten.
Hoewel talloze websites het tegendeel beweren, wordt het gebruik van een dashcam in Rusland (vooralsnog) niet verplicht gesteld door justitie of autoverzekeraars. Vanwege het lakse Russische rechtssysteem nemen veel Russen het heft in eigen hand. Dashcambeelden vormen daar simpelweg de enige valide manier om bij een rechtbank schuld of onschuld in het verkeer aan te tonen. Gesproken of geschreven getuigenverklaringen worden veelal in de wind geslagen. (bron + bron + bron)
Aan de hand van talloze lachwekkende, bizarre, sensationele, angstaanjagende en ronduit schokkende dashcamfragmenten maakte De Telegraaf al eens een 40 minuten durende dashcamcompilatie c.q. dashcamdocumentaire, genaamd ‘Dashcam The Movie’.
Hoe werkt een dashcam in de auto?
Zodra je jouw auto start, begint een dashcam video-opnames te maken. Meestal alleen aan de vóórkant van de auto, maar soms ook aan de áchterkant. Van veruit de meeste dashcams worden de videobeelden en bijbehorende geluidsopnames opgeslagen op een SD-geheugenkaartje. Zodra de SD-kaart vol is, worden de oudste opnames overschreven door de nieuwste. De wegsituatie wordt dus permanent gefilmd, maar slechts de meest recente seconden of minuten blijven bewaard.
Als automobilist merk je dus nauwelijks iets van het rijden met een dashcam. Zolang je de dashcambeelden niet nodig hebt, neem je ze voor lief. Maar gebeurt er een keer iets onderweg, dan ben je blij dat je beschikt over videobeelden! Het door jouw dashcam geregistreerde videomateriaal kan bijvoorbeeld als bewijslast dienen om andermans schuld en jouw onschuld aan te tonen bij een aanrijding.
Een dashcam aan de voorkant registreert alles wat er vóór jouw auto gebeurt; met een dashboardcamera aan de achterkant (of een tweezijdige cam met dubbele lens) ontstaat een completer beeld en worden ook eventuele aanrijdingen van echter gefilmd. Ideaal, want gevaren in het verkeer komen maar al te vaak van achter!
Dashcamgebruik: Nederlandse & buitenlandse wetgeving
In Nederland bestaat geen specifieke wetgeving over het gebruik van dashcams; de vereiste is hoofdzakelijk dat de autocamera gericht moet zijn op de verkeersveiligheid. Dat wil zeggen dat je een dashcam volgens de wet gewoon mag gebruiken binnen de Nederlandse landsgrenzen. Tenzij je hiermee bepaalde verkeerswetten of verkeersregels overtreedt die niet per definitie gerelateerd zijn aan dashcamgebruik. Hierbij valt te denken aan:
- Zichtbelemmering: De voorruit van een auto mag niet worden voorzien van zicht-belemmerende elementen. Dus ook een dashcam of diens bekabeling mag het (uit)zicht van de bestuurder niet belemmeren. (bron + bron)
- Afleiding: Ook mag de bestuurder tijdens het rijden niet worden afgeleid door (gebruik van) een dashcam; gelijktijdige rijtuigbesturing en dashcambediening kán strafbaar zijn. (bron)
- Gevaaruitlokking: Dashboardcamera’s kunnen gevaar veroorzaken en gevaarlijk rijgedrag uitlokken; bijvoorbeeld wanneer iemand de achtervolging inzet om iets op camera vast te leggen.
- Privacyschending: Het gebruik van een dashcam in de publieke ruimte en op de openbare weg is toegestaan onder de zogeheten ‘vrijheid van informatiegaring’ en ‘vrije nieuwsgaring’. Diegenen die worden gefilmd kúnnen zich echter proberen te beroepen op portretrecht, persoonsgegevensbescherming en beleidsregels cameratoezicht. (bron + bron + bron + bron) Het moet sowieso wél om een dashcam vanuit een rijdende auto gaan, dus géén vast-aangebrachte dashcam die op een specifieke plek als ‘bewakingscamera’ dient.
- Flitswaarschuwing: Het GPS-systeem van sommige dashcams is voorzien van een flitswaarschuwingssysteem dat je waarschuwt voor flitspalen en snelheidscontroles. In veel landen zijn zulke flitswaarschuwingen en flitspaalsignaleringen bij wet verboden!
Rechten & plichten
In sommige andere landen is de loutere aanwezigheid van een dashcam in de auto (en het constante/continue gebruik ervan vanuit de auto) wél bij wet verboden. Hierbij valt te denken aan Luxemburg, Oostenrijk en Portugal. In bepaalde landen moet je ten zeerste oppassen met het oog op wettelijke restricties qua dashcamgebruik: onder andere in Amerika, Australië, België, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Oostenrijk, Spanje en Zwitserland. Zo mag je niet zomaar iedereen overal filmen, óók niet met een dashcam.
Met het openbaar publiceren van dashcambeelden (bijvoorbeeld via YouTube) moet je sowieso héél erg oppassen! Als personen herkenbaar in beeld worden gebracht –al is het maar qua lichaamshouding– dan maak je mogelijkerwijs inbreuk op hun portretrecht. Zélfs als je het gezicht van diegene onherkenbaar maakt. Boetes kunnen hoog oplopen en tot 10.000 euro bedragen! (bron + bron + bron)
Persoonsgegevens (zoals nummerbord / kentekenplaat en bestickering qua bedrijfsgegevens), aan de hand waarvan mensen direct of indirect kunnen worden geïdentificeerd, zijn extra privacygevoelig en mogen absoluut niet openbaar worden gemaakt via dashcambeelden.
Zet de beelden van je dashcam dus nóóit online!
In principe mag je gewoon filmen in het openbaar. Dit wil echter NIET zeggen dat je ook zomaar alles (offline of online) mag publiceren. Als mensen herkenbaar in beeld komen, schendt dit namelijk hun recht op privacy. Herkenbaar wil zeggen dat de omgeving van de persoon hem/haar zou kúnnen herkennen.
Dit kan zijn doordat het gezicht in beeld is, maar ook door iemands typische lichaamshouding of het kenteken van de auto. De gefilmde persoon moet expliciet toestemming geven om de beelden te publiceren. Alleen al het afdoende vastleggen en formaliseren van een dergelijke toestemmingsverlening kan lastig zijn. Overtreed je privacywetten, dan kun je boetes en/of schadeclaims aan je broek krijgen.
GoedkopeAutoverzekering.nl tipt daarom als volgt: zet de beelden van je dashcam nóóit publiekelijk online, zodat je potentiële juridische problemen op voorhand voorkomt. Gebruik dashcamregistraties uitsluitend als bewijslast. Zoek een ánder medium als je een YouTube-kanaal wilt beginnen voor sensationele entertainmentdoeleinden.
Verzekeraars & dashcambeelden
Het grootste potentiële voordeel van een dashcam is dat je continu een objectieve getuige bij je in de auto hebt zitten. Dashcambeelden liegen er niet om… Ze kunnen precies getuigen: wie, wat, waar en wanneer? En soms zelfs hoe en waarom… Het is ook nog eens een getuige die een getuigenis kan afleggen in onafhankelijk waarneembare beelden! Kortom beeldmateriaal als bewijslast.
Stel, je krijgt een ongeluk. Worden de beelden van een dashcam dan per definitie als bewijs geaccepteerd? Soms wel, maar niet altijd… Een flink aantal verzekeraars staat positief tegenover dashcambeelden. Zij zeggen dat zulk beeldmateriaal kan worden gebruikt om de feitelijke situatie te achterhalen.
In de dagelijkse praktijk maken wij in elk geval steeds vaker mee dat cliënten navenant de OVS (Overeenkomst Vereenvoudigde Schaderegeling) aansprakelijk worden gesteld voor schade, maar aansprakelijkheid kunnen afwijzen dankzij hun flagrante dashcambeelden.
Verzekeringsvoordelen van dashcam-opnames
Daarnaast kunnen de beelden ellenlange discussies voorkomen over schuldvragen waarbij beide partijen lijnrecht tegenover elkaar staan. Dankzij dashcam-opnames kan de schuldvraag gemakkelijker worden beantwoord, schuld en onschuld concreter worden bepaald door politie, justitie en verzekeringsexperts, en schadeafhandeling en claimuitkering aanzienlijk worden versneld.
Soms kan zelfs een vooralsnog anonieme dader c.q. veroorzaker worden opgespoord aan de hand van dashcam-opnames, óf waardevolle getuigen. Met een beetje geluk komt de oorzaak snel aan het licht en de schuldenaar vlug boven tafel. Niet voor niets dat sommige buitenlandse autoverzekeraars 10% premiekorting bieden bij dashcamgebruik of gratis dashcams weggeven aan verzekeringsnemers.
Zolang het onduidelijk is wie schuld heeft, kun je als automobilist soms fluiten naar verzekeringsgeld. Dit kan ten koste gaan van je schadevrije jaren, bonus-maluspositie en no-claimkorting. In dat opzicht kán een dashcam positief uitpakken voor je verzekeringspremie.
Dashcam-opnames kunnen immers als aanvullend bewijs dienen om de oorzakelijkheid van autoschades eenduidig aan te tonen… En om de aansprakelijkheid voor aanrijdingssituaties vast te stellen. Overigens kunnen dashcambeelden veel uitzoekwerk besparen, maar worden ze niet altijd geschikt geacht als bewijslast.
Verzekeringstechnische dashcamnadelen
Sowieso is niet iedereen het eens over de veronderstelde noodzakelijkheid van een dashcam in je auto. Er wordt namelijk óók gezegd dat dashcams gevaar kunnen uitlokken: een dashboardcamera kan zicht belemmeren, afleiding veroorzaken en gevaarlijk rijgedrag uitlokken. Bovendien zouden dashcambeelden door de politie kunnen worden opgeëist en (in theorie) tégen je worden gebruikt. Of door je werkgever als je in een personenauto of vrachtauto (met TruckCam) van de zaak rijdt… Tot slot kan een vertekend beeld van een verzekeringssituatie ontstaan indien alléén aan de voorkant van de auto door een autocamera wordt gefilmd.
Sommige verzekeraars vinden dat alléén rechters camerabeelden op waarde mogen schatten. Andere verzekeraars gebruiken dashboardbeelden uitsluitend als stok achter de deur indien álle betrokken partijen hiermee instemmen. Sommigen twijfelen aan de juridische ‘ijking’ c.q. ‘geijktheid’ van dashcambeelden. (bron) Ook wordt er nog volop gediscussieerd en gedebatteerd over het gebrek aan noodzaak van camerabeelden, het beperkte blikveld van dashboardcamera’s, onscherpe kentekenopnames, twijfels qua opnamedatum en opnametijdstip, onvolledigheid van beeldmateriaal en potentiële beeldmanipulatie.
Monteer en veranker je jouw autocamera niet naar behoren, dan vormt het mogelijkerwijs een levensgevaarlijk projectiel indien je plotseling moet remmen. Tot slot kan een dure on-board HB-dashcam die in het zicht zit diefstalgevoelig / inbraakgevoelig zijn.
Dashcam als wapen tegen wegpiraten & verkeershufters
Dashcams drukken verzekeringstechnische meningsverschillen de kop in en bieden rechtvaardigheid voor nette weggebruikers. Over het algemeen juichen politie en justitie dashcamgebruik dan ook alleen maar toe. De dashboardcamera is een effectief wapen tegen ‘wegmisbruikers’ en ‘verkeersaso’s’: diegenen die gevaarlijk rijgedrag en asociaal weggedrag vertonen en daarmee een gevaar op de weg vormen voor medeweggebruikers. Of zelfs levens in gevaar brengen… Zet de door jou vastgelegde dashcam-opnames nooit online maar stap ermee naar de politie of een ‘Meldpunt Agressief Weggedrag’!
Onder de Wbp kun je publicatie van een nummerbord uitsluitend rechtvaardigen met een beroep op ‘dringende noodzaak’: “Ik moest wel, want nummerbordpublicatie was in dit geval belangrijker dan jouw privacy”. Of je zo’n geschil wint, is echter nog maar de vraag…
Verschillende dashcams (soorten & types)…
Er zijn spotgoedkope en peperdure dashboardcamera’s. Voor enkele tientjes heb je al een instapmodelletje, maar de prijs van een on-board autocamera kan oplopen tot zo’n 800 euro. Het prijsverschil reflecteert zich enorm in de technische specificaties en technologische functionaliteiten. Hierbij valt te denken aan:
- Hoekbereik qua blikveld / beeldkader
- Opnamekwaliteit / beeldresolutie (vooral ook in het donker)
- Opnamecapaciteit / opslagcapaciteit
- Autostart: automatisch inschakelen bij starten auto
- Wifi: draadloos contact maken met ándere apparaten
- Geïntegreerd LCD-beeldschermpje
- Ingebouwde microfoon en/of luidspreker
- Touchscreen: bediening middels aanraking
- Bewegingsdetectie in parkeerstand: automatische registratie van bewegingen rondom de geparkeerde auto
- Nachtvisie: optimale beeldkwaliteit van nachtelijke opnames
- GPS-tracking: registreert, locatie, rijrichting, routea.
- Datumregistratie + tijdregistratie
- Snelheidsmeter en versnellingsmeter: meet nauwkeurig hoe hard je rijdt en optrekt
- G-sensor: schokdetector die krachten meet qua optrekken, remmen, bochtneming & impact
- Rij-ondersteuning & parkeerondersteuning
- Dubbele lens (voorcamera én achtercamera)
- Lensrotatie: roteerbare / verstelbare lens
Wil je weten hoe jouw verzekeraar tegenover dashcams en het gebruik van dashcambeelden als bewijslast staat? Neem dan contact op met je verzekeraar of tussenpersoon!