Gordelkorting: géén (volledige) schade-uitkering bij niet dragen autogordel

Informatie auteur: dit artikel werd geschreven en/of inhoudelijk gecontroleerd door gecertificeerd autoverzekeringsexpert Ruud de Laat.

Bij een verkeersongeval loop je vrij snel schade aan de auto op. Voor een krasje in de lak, een deukje in het chassis, een scheurtje in de bumper of een sterretje in de ruit hoeft immers niet veel te gebeuren. Helaas komt het ook regelmatig voor dat de bestuurder of een andere passagier lichamelijk en/of mentaal letsel oploopt bij een aanrijding of andersoortig ongeval. Letselschade is een extreem akelige, maar ook uitzonderlijke dure vorm van schade. Sómmige letselschades worden gedekt door de zorgverzekering; ándere door de aanvullende inzittendendekking op de autoverzekering.

De aanwezigheid van veiligheidsgordels in de auto kan letselschades in het verkeer tot op zekere hoogte helpen voorkomen. Hierbij alles over de invloed van de gordeldraagplicht op de autoverzekering…

Tip: vul hier het kenteken van jouw auto in…

Vul je kenteken in:

En vind direct een goedkopere autoverzekering!

Gordelkorting: géén uitkering bij niet dragen autogordel?

De aanwezigheid van veiligheidsgordels in de auto kan letselschades in het verkeer tot op zekere hoogte helpen voorkomen. Hierbij alles over de invloed van de gordeldraagplicht op de autoverzekering…

De functie van een veiligheidsgordel

Autogordels zijn veiligheidsriemen die ter bescherming dienen van de inzittenden van een auto. (bron) Autogordels leveren een cruciale bijdrage aan de algehele verkeersveiligheid. Moderne veiligheidsgordels maken onderdeel uit van een compleet voertuigveiligheidssysteem, bestaande uit gordelbanden, gordelspanners en spankrachtbegrenzers, welke worden aangestuurd door dezelfde sensoren als de airbags.

Iemand die een gordel draagt, blijft tijdens een botsing op zijn autostoel gefixeerd, wordt niet onverhoopt door de auto geslingerd en klapt niet met het hoofd tegen de voorruit. De kans op een dodelijke afloop wordt bovendien met 30% tot 60% gereduceerd dankzij de juridisch voorgeschreven gordeldracht. (bron + bron)

De exacte percentages qua letselreductie en sterftereductie verschillen overigens per onderzoeksuitkomst.

Autogordels & autoverzekering

Gezien gordeldracht de kans op verkeerssterfte verkleint, is het niet gek dat er een wettelijke gordeldraagplicht bestaat. En gelet op de extreme onkosten die letselschades met zich kunnen meebrengen, is het logisch dat ook schadeverzekeraars zich op deze wettelijk geldende gordeldraagplicht beroepen. Het overgrote merendeel van alle Nederlandse autoverzekeraars heeft een alinea omtrent gordeldraagplicht opgenomen in diens polisvoorwaarden.

Want zou het redelijk zijn als een autoverzekeraar wordt verplicht letselschade te vergoeden indien het letselslachtoffer in kwestie tijdens het ongeval géén wettelijk verplichte driepuntsgordel droeg? En is het terecht dat een verzekeraar schade-uitkering deels of volledig weigert als blijkt dat de betreffende letselschade specifiek had kunnen worden voorkomen dankzij gordeldracht?

Hieronder lees je alles over de gevolgen van het niet dragen van een autogordel voor het al dan niet tot uitkering komen van de autoverzekering c.q. SVI of OIV bij letselschade…

Wettelijk verplichte driepuntsgordel in auto’s

In 1959 werd door Volvo-ingenieur Nils Bohlin de driepuntsveiligheidsgordel van het welbekende V-type uitgevonden. Dit is het type autogordel dat nog altijd wordt gebruikt in hedendaagse moderne automobielen. (bron + bron) Sindsdien is de juridische gordeldraagplicht langzaamaan gemeengoed geworden over de hele wereld.

In Nederland geldt sinds 1975 een wettelijke verplichting tot het dragen van een autogordel voor de voorste zitplaatsen; dus voor de bestuurdersstoel en bijrijdersstoel. Sinds 1992 moeten óók passagiers op de achterbank een autogordel oftewel autoriem dragen. (bron) Niet alleen als je een auto bestuurt, maar ook als je in een (tussentijds stilstaande) auto zit.

De gordeleisen voor voertuigen zijn grotendeels geregeld in Hoofdstuk 5 van de Regeling Voertuigen. (bron) De gordeldraagplicht voor auto-inzittenden is vastgelegd in Hoofdstuk II: Verkeersregels, paragraaf 27: Autogordels, Artikel 59 a en b van het Reglement verkeersregels en verkeerstekens 1990 (RVV 1990) (bron)

Gordeldracht oftewel gordelgebruik is één ding. Er worden namelijk niet alleen wettelijke eisen gesteld aan de aanwezigheid van veiligheidsgordels in voertuigen, maar ook aan het gebruik ervan door inzittenden…

Wetten, regels & aanbevelingen t.a.v. autogordels…

In 2008 zijn de wettelijke regels voor het gebruik van autogordels in Nederland nóg verder aangescherpt. Sindsdien bepaalt het aantal in een auto aanwezige gordels hoeveel volwassen personen met de betreffende auto vervoerd mogen worden. Sindsdien mogen dus niet méér passagiers worden vervoerd dan er autogordels aanwezig zijn.

Ook zijn er in 2008 specifieke wijzigingen doorgevoerd ten aanzien van de gordeldraagplicht voor o.a. de inzittenden van personentaxi’s, autobussen, oldtimers en rolstoelvervoer… Én voor kinderen vanaf 12 jaar met een lichaamslengte vanaf 135 centimeter.

Zie hier een lijst met aandachtspunten:

Van moderne auto’s staat het aantal deugdelijke zitplaatsen genoemd op het kentekenbewijs, zoals vastgesteld door de RDW navenant de Europese typegoedkeuring.
De passagier van een auto mag uitsluitend worden vervoerd op een dergelijke goedgekeurde zitplaats.
Op een zitplaats waar géén autogordel aanwezig is, mag niemand worden vervoerd.
Elke inzittende moet over een eigen autogordel beschikken; twee personen in één enkele autogordel is dan ook niet toegestaan.
Voor ontheffingen van de gordeldraagplicht wegens een lichamelijke afwijking, beperking of uitzondering kun je terecht bij het CBR (Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen).
Kinderen jonger dan drie jaar mogen NOOIT ‘los’ worden vervoerd, maar uitsluitend in een passend kinderbeveiligingsmiddel…
Kinderen kleiner dan 1,35 meter in een goedgekeurd kinderzitje; vanaf een lichaamslengte van 135 centimeter moet gebruik worden gemaakt van een autogordel.
Het niet dragen van de wettelijk verplichte autogordel kan een boete c.q. bekeuring Een dergelijk proces verbaal kost anno 2019 maar liefst 140 euro (exclusief 9 euro administratiekosten).
Een autogordel moet zo direct mogelijk contact maken met het lichaam en zo goed mogelijk aansluiten. Het dragen van een dikke winterjas onder je autogordel kan dan ook funest zijn, aangezien dit de gordelspanner tegenwerkt.

Deze regels gelden voor alle moderne auto’s van ná 1995 waarin autogordels aanwezig zijn voor élke zitplaats. Hieronder lees je meer over uitzonderingssituaties qua gordelplicht voor auto’s met een bouwjaar van respectievelijk vóór 1995, 1989 en 1971.

Hoe zit het met een auto waarin géén autogordels aanwezig zijn?

Relatief oude auto’s —van vóór 1995— beschikken niet altijd over (voldoende) veiligheidsgordels. Maar wat moet je doen als er te weinig of géén autogordels in een bepaalde auto aanwezig zijn? Nederlandse wetgeving kent bepaalde uitzonderingen, maar voornamelijk het bouwjaar van de auto in kwestie speelt hierin een cruciale rol. Bij dezen een overzichtje t.a.v. de aanwezigheidsverplichting van autogordels naargelang autobouwjaar.

Bouwjaar vóór 01-01-1971: Geen énkele wettelijke verplichting voor wat betreft autogordels.
Auto gebouwd ná 01-01-1971: Verplichte autogordels op de zitplaats van de bestuurder, maar ook op alle zitplaatsen náást de bestuurder indien deze aan een portier grenzen. De achterbank is vrijgesteld van gordelplicht.
Bouwjaren vanaf 31-12-1989: Op ALLE voorwaarts gerichte zitplaatsen MOET een autogordel aanwezig zijn, zo óók op de achterbank. Beschikt een bepaalde zitplaats NIET over een autogordel, dan is dit géén geldige zitplaats!
Bouwjaren vanaf 01-01-1995: Op zowel naar voren als naar achteren gerichte autozitplaatsen moeten goedgekeurde veiligheidsgordels aanwezig zijn.

Of jouw auto over autogordels moet beschikken, staat beschreven in Hoofdstuk 5 van de Regeling Voertuigen. (bron) Als jouw zitplaats van een autogordel is voorzien, dan MOET je deze gordel gebruiken. Dit geldt zowel voorin als achterin. Zijn op álle zitplaatsen veiligheidsgordels aanwezig? Dan mag het aantal inzittenden niet groter zijn dan het aantal aanwezige gordels.

Let wel: Dat er geen autogordel aanwezig is en dat er wettelijk gezien geen autogordel hoeft te worden gedragen, betekent niet per se dat het VEILIG is om geen gordel te dragen.

Schadeverzekering Inzittenden bij NIET dragen autoriem

Het risico op kostbare letselschade is de reden dat door de meeste autoverzekeraars standaard een schadeverzekering voor inzittenden (SVI) wordt aangeraden. De SVI-dekking vergoedt eventuele letselschade die door bestuurder en/of passagiers wordt opgelopen bij een ongeval met de verzekerde auto. Toch wordt niet altijd álle schade vergoed onder dekking van de SVI. Dat is bijvoorbeeld het geval bij (additionele) letselschade door toedoen van het NIET in acht nemen van de wettelijke gordelplicht.

Want zou het reëel zijn als een autoverzekeraar een (volledige) letselschadevergoeding moet uitkeren terwijl een inzittende deze letselschade (deels) zélf had kunnen voorkomen door de wettelijk verplichte autogordel te dragen?

Gordeldracht, gordelplicht & gordelkorting…

Dus wát als je in een bepaalde situatie WEL verplicht bent een autogordel te dragen, maar je nalatig bent in deze juridisch voorgeschreven gordelplicht? Dan komt niet alleen jouw eigen veiligheid in het geding, maar mogelijkerwijs óók de inhoud van je portemonnee. Dit heeft alles te maken met de zogenaamde ‘gordelkorting’ die door autoverzekeraars kan worden toegepast…

Want heb jij een inzittendenverzekering afgesloten als bijdekking op je autoverzekering? Dan kan het zijn dat deze aanvullende verzekering niet (volledig) tot uitkering komt als blijkt dat je geen gordel droeg op het moment dat jij letsel opliep. Het (deels) inhouden van een financiële schadevergoeding bij verzuim van de gordeldraagplicht wordt ook wel ‘gordelkorting’ genoemd.

Als letselschadeslachtoffer word je doorgaans 25% gekort op de schade-uitkering. Althans, als voor een bepaald percentage aan eigen schuld aan het ontstane letsel kan worden aangetoond. En het is aan de verzekeraar om correlatie of causaliteit aan te tonen…

Voor 25% onverzekerd bij niet dragen gordel

In de praktijk blijkt dat gordelkorting doorgaans gelijkstaat aan 25% van het schadebedrag. Als je geen gordel draagt, ben je dus voor 25% onverzekerd. En bij ernstig letsel hakt een dergelijke correctie c.q. reductie er flink in. Stap je moedwillig ‘ongegordeld’ in bij een beschonken bestuurder, dan kan de gordelkorting zelfs oplopen tot 40%…

Gordelkorting staat beschreven in de polisvoorwaarden van veruit de meeste autoverzekeraars en wordt toegepast indien:

Jij letselschade opliep, terwijl je geen veiligheidsgordel droeg. Dus zónder causaal of correlatief verband tussen verkeersletsel enerzijds en gordeldracht anderzijds.
Men kan aantonen dat je letsel opliep doordat je geen gordel droeg.
Méér of zwáárder letsel is ontstaan door het niet dragen van de autogordel.

Veruit de meeste verzekeraas passen uitsluitend gordelkorting toe als een rechtstreeks verband kan worden aangetoond tussen het niet dragen van de autogordel enerzijds en het ontstaan of verergeren van (additief) letsel anderzijds. Want wordt een ‘gordelcorrectie’ toegepast zónder dat een onderling verband kan worden aangetoond en hardgemaakt? Dan zal dit zelden standhouden voor de rechter.

Afhankelijk van de exacte omstandigheden en randfactoren van het ongeval kan door een verzekeraar of rechtbank overigens een zogenaamde billijkheidscorrectie worden toegepast, waardoor alsnog 100% van het schadebedrag wordt uitgekeerd, ONDANKS het niet dragen van de veiligheidsgordel.

Andersom benaderd: te veel mensen in een voertuig…

Wat als er te veel mensen in een voertuig aanwezig zijn? Dus méér inzittenden dan veiligheidsgordels…

Het gebeurt immers maar al te vaak dat er vier personen op de achterbank zitten, terwijl er maar twee of drie autoriemen aanwezig zijn.
Soms worden zelfs meerdere kinderen in de achterbakq. kofferbak c.q. bagageruimte vervoerd; bijvoorbeeld tijdens kinderfeestjes.
Ook mensen die tijdens een autorit plaatsnemen in de leefruimte van een rijdende camper of voortgetrokken caravan kunnen strafbaar zijn. Zitten of zittend slapen mag namelijk uitsluitend op RDW-goedgekeurde zitplekken.
Liggend slapen in een rijdende caravan, camper of vrachtwagen is per definitie niet

In dit soort situaties zijn één, twee of zelfs ALLE inzittenden de pineut. In Nederland zijn namelijk strikte en eenduidige regels van kracht voor wat betreft het dragen van autogordels…

Mede-inzittende draagt geen veiligheidsriem…

Zo moet IEDEREEN in de auto op een goedgekeurde zitplaats zitten mét een eigen veiligheidsgordel. Gebeurt dit niet, dan kan de autoverzekeraar die dekking verleent voor letselschades op twee verschillende manieren ‘gordelkorting’ toepassen op de uitkering van letselschade:

De inzittende die zich niet aan de gordeldraagplicht heeft gehouden wordt gezien als vergroot risico op schade. Diens schade-uitkering wordt doorgaans met 25% gekort. Dus uitsluitend degene die niet aan de gordeldraagplicht voldoet, wordt berispt.
Men berekent een schadebedrag op basis van het maximaal aantal inzittenden dat in de auto MOCHT zitten en verdeelt dit bedrag vervolgens over het aantal personen dat daadwerkelijk in de auto zat. In dat geval worden dus ook de gordeldragers bestraft.

Het vervoeren van overtollige passagiers is dus niet alleen onveilig en gevaarlijk. Het is ook nog eens van invloed op de potentiële uitkering van jouw autoverzekering c.q. inzittendenverzekering. Dit, omdat gordeldracht als een schade-beperkende maatregel wordt beschouwd en het niet dragen van de autogordel een aanvullende risicofactor oplevert en deels als ‘eigen schuld’ aan het slachtoffer wordt toegerekend. En draagt een kind onder de 13-jarige leeftijd geen gordel in jouw auto? Dan draai jij op voor de boete.

Want raak je betrokken bij een aanrijding, botsing of andersoortig verkeersongeval terwijl er méér mensen dan gordels aanwezig zijn? Dan zijn mogelijkerwijs ALLE inzittenden deels (25% tot 40%) onverzekerd.

Gordelverlenger, gordelgeleider, gordelstop & gordelverklikker

Nog enkele termen t.a.v. veiligheidsgordels in auto’s:

Gordelverlenger of -extender: als een autogordel te kort, is mag deze in bepaalde gevallen worden verlengd met een verlengstuk. Bijvoorbeeld voor kinderzitjes, zwangere dames, grote mensen en personen met beperkt mobiliteitsbereik.
Gordelgeleider: een soort kussentje waardoorheen de banddelen kunnen worden geleid. Zodoende zullen deze comfortabeler, passender én veiliger aansluiten. Om pasvorm te optimaliseren en snijdend effect van de diagonale gordelband in de nek te voorkomen en drukkend effect van de horizontale band in de buikte verminderen.
Gordelstop, gordelklem of gordelclip: een klemmetje of clipje dat ervoor zorgt dat een autogordel niet verder oprolt dan waar de klem bevestigd is. Ter voorkoming van afglijding van de gesp, maar eventueel ook knellen en schuren van de band.
Gordelverklikker: elektronisch systeem dat gordeldracht detecteert. Toont een waarschuwingslampje en begint te piepen als de auto in beweging is terwijl één of meer van de inzittenden geen gordel om hebben. Helaas wordt dit systeem nog weleens omzeild door de autogordel áchter de rug om vast te maken, de gesp van de bijzitter in te steken of een onbenutte gordelverlenger in te steken. (bron)

Alleen al in 2017 kwamen op de Nederlandse rijkswegen 18 mensen om het leven die hun wettelijk verplichte autoriem niet om hadden. Dit is ruim een kwart van het totaalaantal dodelijke slachtoffers.

Weetje: Het simpele, maar doeltreffende V-type driepuntsgordel van Volvo-ingenieur Nils Bohlin staat ook wel bekend als de meest effectieve levensreddende verkeersvondst van de afgelopen 50 jaar.

Gordelkorting & autoverzekering: tot slot…

Gordelkorting bij het niet in acht nemen van de gordeldraagplicht… Het klinkt wellicht alsof hier voordeel kan worden behaald, maar helaas is niets minder waar. Gordelkorting kan zéér negatief uitpakken voor de inzittenden van auto’s die letsel oplopen. Want draag je geen gordel? Dan krijg je slechts een deel van het schadebedrag uitgekeerd als je zonder gordel in een rijdende auto zit en zodoende voor een bepaald percentage zélf schuldig wordt bevonden aan je eigen letsel.

Gordelkorting wordt meestal toegepast als er causaal of correlatief verband kan worden aangetoond tussen het niet dragen van de veiligheidsgordel enerzijds en het ontstaan van de letselschade anderzijds. Dus als kan worden aangetoond dat het niet dragen van de gordel voor een x-aantal procenten heeft bijgedragen aan het lichamelijke of mentale letsel.

Het komt dus regelmatig voor dat niet het hele schadebedrag vergoed wordt door een autoverzekeraar als blijkt dat een SVI- of OIV-verzekerde géén autoriem c.q. veiligheidsriem droeg tijdens het optreden van het letsel. Dit fenomeen wordt gordelkorting genoemd. (bron + bron) Meestal wordt dit ‘kortingspercentage’ vastgesteld op 25%.