Internationaal rijbewijs: geldigheid in Nederland + buitenland

auto met geldig internationaal rijbewijs

Informatie auteur: dit artikel werd geschreven en/of inhoudelijk gecontroleerd door gecertificeerd autoverzekeringsexpert Ruud de Laat.

Wil je als Nederlander een auto huren en besturen in het buitenland? Dan bestaat de kans dat je een internationaal rijbewijs (IRB) nodig hebt. Het internationale rijbewijs is niets meer of minder dan een officiële vertaling van jouw inheemse land-specifieke rijbewijsinformatie in één of meerdere wereldtalen. Het is dus géén individueel rijbevoegdheidsdocument, maar slechts een aanvulling op je Nederlandse c.q. Europese rijbewijs. Opzichzelfstaand is het IRB nietszeggend en waardeloos. Het zorgt er uitsluitend voor dat je buiten de EU mag autorijden, zónder dat je daarvoor plaatselijk een rijexamen moet afleggen.

Ook voor sommige toeristen die in Nederlands willen autorijden, kan een internationaal rijbewijs verplicht zijn. Dit is afhankelijk van het betreffende land van herkomst…

Tip: vul hier het kenteken van jouw auto in…
Vul je kenteken in:

En vind direct een goedkopere autoverzekering!

Wat is een internationaal rijbewijs?

Een internationaal rijbewijs is géén autonome bevoegdheidsverklaring. Met een opzichzelfstaand IRB mag je dus NIET zomaar autorijden. In feite dient een IRB slechts als een vertaling van jouw eigen Nederlandse rijbewijs. Dit suppletoire document zorgt er slechts voor dat (niet-Nederlandssprekende) beambten van buitenlandse verkeerspolities en wegenverkeersdiensten jouw rijbewijsinformatie naar behoren kunnen duiden en interpreteren. Met een internationaal rijbewijs toon je dus enkel aan dat je daadwerkelijk over geldige Nederlandse rijpapieren beschikt. Het zorgt er simpelweg voor dat iedereen begrijpt welke voertuigen jij mag besturen en onder welke omstandigheden.

Internationale rijbewijzen zijn officiële rechtsgeldige overheidsdocumenten. Je regelt ze echter niet via de Nederlandse overheid, maar bij lijfelijke ANWB-winkels. Afhankelijk van het van toepassing zijnde IRB-verdragsmodel kost een internationaal rijbewijs respectievelijk EUR 18,95 of EUR 24,95. Een IRB kan uitsluitend persoonlijk in een ANWB-winkel worden aangevraagd en alléén als je een geldig Nederlands rijbewijs plus een recente pasfoto meebrengt. Jouw internationale rijbewijs wordt dan in een mum van tijd ter plaatse voor je geproduceerd.

Een internationaal rijbewijs dient niet te worden verward met het Europese rijvaardigheidsbewijs. Het Europees rijbewijs is een uniform draagkrachtig document in bankkaartformaat —voorzien van pasfoto en microchip— dat sinds 2013 wordt verstrekt en ruim 100 verschillende soorten rijbewijzen binnen de Europese Economische Ruimte vervangt.

Wanneer heb je een IRB nodig?

Kort door de bocht mogen EU-inwoners binnen alle EU-landen autorijden indien zij beschikken over een EU-rijbewijs. In sommige landen is voor buitenlanders een internationaal rijbewijs náást het eigen officiële rijbevoegdheidsdocument vereist. Op de Nederlandse Wikipedia-pagina over internationale rijbewijzen kun je precies zien wélke landen deelnemen aan de conventie 1949, welke niet-deelnemende landen het IRB evengoed accepteren en welke landen dit niet doen. (bron + bron)

Het IRB kan verplicht worden gesteld om überhaupt een auto te kunnen huren in het buitenland… Met name in landen waar niet de auto, maar de bestuurder verzekerd is… Er zijn drie denkbare situaties mogelijk, namelijk:

  • De overheid aldaar stelt het IRB wettelijk verplicht.
  • Een IRB is niet vereist, maar wordt desalniettemin aangeraden.
  • Er is géén IRB nodig in het betreffende land.

Toch blijken er nogal wat discrepanties te bestaan tussen de officiële regelgeving enerzijds en de alledaagse praktijk anderzijds. Zo zijn er landen waar een IRB niet verplicht wordt gesteld, maar waar het wel van pas kan komen om jouw juridische rijbevoegdheid aan te tonen…

Schade gereden maar géén internationaal rijbewijs op zak…

Er zijn echter ook volop landen waar het IRB verplicht wordt gesteld, maar waar de doorsnee beambte niet eens bekend is met het bestáán ervan. In veel (niet al te toeristische) landen bestaat simpelweg géén controlerend overheidsorgaan dat überhaupt op de hoogte is van de handel en wandel der internationale rijbewijzen. Echter zijn er evengoed landen waar je een boete kunt verwachten indien je wordt aangehouden en géén IRB overhandigt.

Let wel: Vaak wordt de noodzaak van het IRB pas duidelijk als er in het buitenland schade wordt gereden. Heb je het dan niet op zak? Dan kan een verzekeraar schadevergoeding (deels) weigeren bij gebrek aan het vereiste ‘geldige rijbewijs’. Bovendien kun je hierdoor in de juridische en justitionele problemen geraken binnen het vakantieland in kwestie! Want waarschijnlijk zullen bij ernstig verkeersletsel ineens wél de officiële wegen worden bewandeld.

In héél veel landen wordt het internationale rijbewijs in de praktijk niet herkend of erkend en blijkt een combinatie van paspoort en modern Nederlands rijbewijs op creditcardformaat met internationale codering te volstaan. Dat er niet naar het IRB gevraagd wordt, betekent echter niet dat het niet vereist is. Immers geldt óók voor het reguliere rijbewijs dat er hoofdzakelijk onder specifieke omstandigheden naar wordt gevraagd. Bijvoorbeeld als je bij een verkeersongeval betrokken raakt.

ANWB-afgifte, geldigheidsduur & kostenplaatje

De geldigheidsduur en het dekkingsgebied van internationale rijbewijzen is door talloze landen overeengekomen in twee verschillende verdragen, namelijk:

  • Verdrag nopens het wegverkeer, Genève, 19-09-1949 (bron)
  • Verdrag inzake het wegverkeer, Wenen, 08-11-1968 (bron)

Op basis van de Weense Conventie kunnen alle inwoners met een B-rijbewijs van deelnemende landen in aanmerking komen voor een internationaal rijbewijs dat één jaar geldig is. Hoewel er naderhand aanvullende afspraken zijn gemaakt over de geldigheidsduur van het IRB is deze regelgeving nooit bekrachtigd en aangepast door de Nederlandse overheid. Zodoende zijn héél veel buitenlandse IRB’en maar liefst drie jaar geldig, terwijl dat in Nederland slechts één jaar is.

Ook is het Nederlandse IRB bovengemiddeld duur. Ter vergelijking: in Duitsland is het IRB drie jaar geldig en kost het plusminus 15 euro. Het reguliere Nederlandse personenautorijbewijs kost voor een tijdsbestek van tien kalenderjaren slechts EUR 39,45. Over diezelfde tijdsperiode ben je voor het internationale rijbewijs maar liefst EUR 189,50 kwijt! En dat is exclusief de kosten voor tien pasfoto’s en tien ritjes richting de dichtstbijzijnde ANWB-winkel…

Voor internationale rijbewijzen is dus een beperkte c.q. tijdelijke geldigheidsduur van kracht. Europese regelgeving schrijft voor dat internationale rijbewijzen drie jaar geldig moeten blijven. De Nederlandse overheid werkt hier echter niet aan mee. De prijs van het IRB is 18,95 euro óf 24,95 euro.

Overige merkwaardigheden + kritieken omtrent het IRB

In artikel 117 van de Wegenverkeerswet staat dat de overheid de afgifte van internationale rijbewijzen mag uitbesteden. (bron) Omdat de Nederlandse gemeenten destijds geen zin hadden in het verstrekken van internationale rijbewijzen kwam het ‘IRB-monopolie’ in ‘49 bij de ANWB te liggen. In het verdrag van Wenen ‘68 werd de geldigheidstermijn van het internationale rijbewijs verlengd naar drie jaar, maar de Nederlandse overheid doet daar al ruim 50 jaar niets mee. De ANWB bleef bij diens aanvankelijke mandaat. Immers heeft de ANWB slechts een uitvoerende rol in opdracht van de beleidsvormende overheid.

Het Nederlandse ministerie van Infrastructuur en Waterstaat liet al in maart 2018 weten de geldigheidsduur van het internationaal rijbewijs te gaan verlengen naar drie jaar, conform het Verdrag van Wenen. Wanneer deze termijn officieel van kracht wordt, kon de woordvoerder destijds echter niet zeggen. (bron) Anno 2018 is hier overigens nog altijd niets over bekend. In Nederland stuit de IRB-bureaucratie dan ook al jaren op hevige tegenstand.

Update: sinds 1 juli 2019 is bij ANWB-winkels náást het Internationaal Rijbewijs model 1949 óók het Internationaal Rijbewijs model 1968 verkrijgbaar. Dit nieuwe model heeft een verlengde/opgerekte geldigheidsduur; het is maar liefst drie jaar geldig! Let wel: Het dekkingsgebied van dit nieuwe IRB-type beslaat niet álle landen die wel door het oude soort IRB worden gedekt.

Het IRB wordt door velen beschouwd als een administratief artefact uit de voorgaande eeuw… Een vodje, gekenmerkt door: belabberd drukwerk, schots en scheve belettering, handmatige opstelling en bestempeling, en ouderwets vastgeniete pasfoto’s. Met een printertje op een zolderkamertje kun je als leek béter werk leveren dan de doorsnee ANWB-winkelmedewerker. Dus fraudebestendigheid: nul komma nul.

Twee soorten IRB’en, dus twee pasfoto’s vereist!?

Zoals hierboven vermeld, zijn er in juli 2019 wijzigingen doorgevoerd in de IRB-situatie van Nederlandse wereldreizigers… De oorspronkelijke wet- en regelgeving omtrent internationale rijbewijzen is tot stand gekomen in twee verschillende internationale verdragen, namelijk Genève ’49 en Wenen ’68.

Zal je tijdens jouw wereldreis meerdere landen aandoen waarvan minimaal één land uitsluitend aan het ene convenant deelneemt en één land uitsluitend aan het andere convenant? Dan heb je mogelijkerwijs twee verschillende internationale rijbewijzen nodig! En dus ook een tweetal pasfoto’s. Nog even in het kort:

  • Een Internationaal Rijbewijs is na afgifte één jaar (IRB model 1949) óf drie jaar (IRB model 1968) geldig.
  • Een IRB kost €18,95 (IRB model 1949) óf €24,95 (IRB model 1968).
  • Je kunt een internationaal rijbewijs NIET online aanvragen; het is uitsluitend in fysieke ANWB-winkels.

Voordien kon je uitsluitend IRB-model 1949 aanschaffen. Per 1 juli 2019 kun ook terecht voor IRB-model 1968. Het is afhankelijk van jouw exacte reisbestemming welk internationaal rijbewijs je precies nodig hebt. Tijdens een rondreis kun je er zelfs twee nodig hebben. Zo is in Zuid-Afrika IRB ‘68 vereist, terwijl Swaziland IRB ‘49 verplicht stelt.

Ga je binnenkort met jouw auto de grens over? Of ga je een auto huren in het (verre) buitenland? Check dan vooraf of je al dan niet een internationaal rijbewijs nodig hebt! Hierbij een overzicht van landen (per werelddeel) waarin je kunt zien of een internationaal rijbewijs wel of niet verplicht wordt gesteld:

Wanneer volstaat jouw Nederlandse rijbewijs in het buitenland?

Afrika

  • Algerije: Aanbevolen
  • Angola: Ja
  • Benin: Aanbevolen
  • Botswana: Ja
  • Burkina Faso: Ja, onder bijzondere voorwaarden (bron)
  • Burundi: Nee
  • Comoren: Ja
  • Congo-Brazzaville: Ja
  • Congo-Kinshasa: Ja
  • Djibouti: Nee
  • Egypte: Ja
  • Ethiopië: Nee, uitsluitend lokaal rijbewijs
  • Gabon: Nee
  • Gambia: Aanbevolen
  • Ghana: Aanbevolen
  • Guinee: Nee
  • Guinee-Bissau: Aanbevolen
  • Ivoorkust: Ja
  • Kaapverdië Aanbevolen
  • Kameroen: Nee
  • Kenia: Ja
  • Lesotho: Aanbevolen
  • Liberia: Aanbevolen
  • Libië: Nee
  • Madagaskar: Nee
  • Malawi: Nee
  • Mali: Nee
  • Marokko Nee
  • Mauritanië: Nee
  • Mauritius: Aanbevolen
  • Mozambique: Aanbevolen
  • Namibië: Aanbevolen
  • Niger: Nee
  • Nigeria: Ja
  • Oeganda: Nee
  • Principe: Ja
  • Réunion: Nee
  • Rwanda: Ja
  • Sao Tomé: Ja
  • Senegal: Nee
  • Seychellen: Nee
  • Soedan: Aanbevolen
  • Somalië: Ja
  • Swaziland: Ja
  • Tanzania: Aanbevolen
  • Togo: Aanbevolen
  • Tsjaad: Nee
  • Tunesië: Aanbevolen
  • Zambia: Aanbevolen
  • Zimbabwe Aanbevolen
  • Zuid-Afrika: Aanbevolen

Azië

  • Afghanistan: Ja
  • Armenië: Aanbevolen
  • Bahrein: Ja
  • Bangladesh: Ja
  • Bhutan: Nee
  • Brunei: Ja
  • Cambodja: Aanbevolen, náást lokaal rijbewijs
  • China: Aanbevolen, náást lokaal rijbewijs
  • Christmaseiland: Aanbevolen
  • Filipijnen: Ja, onder bijzondere voorwaarden (bron)
  • Hongkong: Aanbevolen
  • India: Ja
  • Indonesië: Ja
  • Irak: Ja
  • Iran: Ja
  • Israël: Aanbevolen
  • Japan: Ja
  • Jemen: Ja
  • Jordanië: Ja
  • Kazachstan: Aanbevolen
  • Kirgizië: Nee
  • Koeweit: Ja
  • Laos: Ja
  • Libanon: Ja
  • Macau: Ja
  • Maleisië: Aanbevolen
  • Mongolië: Ja
  • Myanmar: Aanbevolen
  • Nepal: Ja
  • Oezbekistan: Ja
  • Oman: Aanbevolen
  • Pakistan: Ja
  • Qatar: Ja
  • Rusland: Ja, onder bijzondere voorwaarden (bron)
  • Saoedi-Arabië: Aanbevolen
  • Singapore: Ja, onder bijzondere voorwaarden (bron)
  • Sri Lanka: Ja
  • Syrië: Ja
  • Tadzjikistan: Ja
  • Taiwan: Ja
  • Thailand: Ja
  • Turkmenistan: Ja
  • Verenigde Arabische Emiraten: Ja
  • Vietnam: Ja
  • Zuid-Korea: Ja

Europa

  • Ålandseilanden: Nee
  • Albanië: Nee
  • Andorra: Nee
  • Azerbeidzjan: Ja, onder bijzondere voorwaarden (bron)
  • België: Nee
  • Bosnië: Nee
  • Bulgarije: Nee
  • Cyprus: Nee
  • Denemarken: Nee
  • Duitsland: Nee
  • Estland: Nee
  • Faeröer: Nee
  • Finland: Nee
  • Frankrijk: Nee
  • Georgië: Nee
  • Gibraltar: Nee
  • Griekenland: Nee
  • Groot-Brittannië: Nee
  • Guernsey: Nee
  • Herzegovina: Nee
  • Hongarije: Nee
  • Ierland: Nee
  • IJsland: Nee
  • Italië: Nee
  • Jan Mayen: Nee
  • Jersey: Nee
  • Kosovo: Nee
  • Kroatië: Nee
  • Letland: Nee
  • Liechtenstein: Nee
  • Litouwen: Nee
  • Luxemburg: Nee
  • Macedonië: Nee
  • Malta: Nee
  • Man: Nee
  • Moldavië: Nee
  • Monaco: Nee
  • Montenegro: Aanbevolen
  • Noorwegen: Nee
  • Noord-Ierland: Nee
  • Oekraïne: Aanbevolen
  • Oostenrijk: Nee
  • Polen: Nee
  • Portugal: Nee
  • Roemenië: Nee
  • San Marino: Nee
  • Servië: Aanbevolen
  • Slovenië: Nee
  • Slowakije: Nee
  • Spanje: Nee
  • Spitsbergen: Nee
  • Tsjechië: Nee
  • Turkije: Nee
  • Vaticaanstad: Nee
  • Wit-Rusland: Aanbevolen
  • Zweden: Nee
  • Zwitserland: Nee

Noord-Amerika

  • Anguilla: Nee, uitsluitend lokaal rijbewijs
  • Antigua: Nee, uitsluitend lokaal rijbewijs
  • Bahama’s: Nee
  • Barbados: Nee, uitsluitend lokaal rijbewijs
  • Barbuda: Nee, uitsluitend lokaal rijbewijs
  • Belize: Nee
  • Bermuda: Nee, geen toeristisch motorverkeer toegestaan
  • Canada: Aanbevolen
  • Costa Rica: Nee
  • Cuba: Aanbevolen
  • Dominica: Nee, uitsluitend lokaal rijbewijs
  • Dominicaanse Republiek: Nee
  • El Salvador: Nee
  • Grenada: Aanbevolen
  • Guadeloupe: Nee
  • Guatemala: Nee
  • Grenadines: Aanbevolen
  • Haïti: Ja
  • Honduras: Nee
  • Jamaica: Nee
  • Kaaimaneilanden: Nee, uitsluitend lokaal rijbewijs
  • Maagdeneilanden: Ja, náást lokaal rijbewijs
  • Martinique: Nee
  • Miquelon: Nee
  • Mexico: Aanbevolen
  • Nevis: Nee, uitsluitend lokaal rijbewijs
  • Nicaragua: Nee
  • Panama: Nee
  • Puerto Rico: Nee
  • Saint Kitts: Nee, uitsluitend lokaal rijbewijs
  • Saint Lucia: Aanbevolen
  • Saint Vincent: Aanbevolen
  • Saint-Pierre: Nee
  • Sint-Maarten: Nee
  • Verenigde Staten: Aanbevolen

Oceanië

  • Australië: Ja, onder bijzondere voorwaarden (bron)
  • Cookeilanden: Ja, onder bijzondere voorwaarden (bron)
  • Fiji: Ja, onder bijzondere voorwaarden (bron)
  • Frans-Polynesië: Nee
  • Nieuw-Caledonië: Nee
  • Nieuw-Zeeland: Aanbevolen
  • Niue: Nee, uitsluitend lokaal rijbewijs
  • Papoea-Nieuw-Guinea: Nee
  • Samoa: Nee, uitsluitend lokaal rijbewijs
  • Tuvalu: Nee
  • Vanuatu: Ja

Zuid-Amerika

  • Argentinië: Ja
  • Aruba: Nee
  • Bolivia: Ja
  • Bonaire: Nee
  • Brazilië: Aangeraden
  • Chili: Ja, maar onder bijzondere voorwaarden (bron)
  • Colombia: Ja
  • Curaçao: Nee
  • Ecuador: Nee
  • Frans-Guyana: Nee
  • Guyana: Aanbevolen
  • Paraguay: Nee
  • Peru: Nee
  • Saba: Nee
  • Sint-Eustatius: Nee
  • Suriname: Ja
  • Tobago: Aanbevolen
  • Trinidad: Aanbevolen
  • Uruguay: Aanbevolen
  • Venezuela: Nee

Verblijf je tijdelijk in een EU-land? (bron) Dan volstaat een geldig Nederlands rijbewijs. Verblijf je tijdelijk in een land buiten de Europese Unie of Europese Vrijhandelsassociatie? Dan is mogelijkerwijs een IRB vereist. Dit kun je desgewenst navragen bij de ambassade van het land in kwestie. (bron)

Let op: Gezien internationale wetgevingen, reguleringen, beleidsvoeringen en procedures continu aan verandering onderhevig zijn, is de informatie in bovenstaand overzicht niet op elk moment actueel. Contacteer de Nederlandse Rijksoverheid voor de meest accurate informatie omtrent internationale rijbewijzen. (bron)

Uitsluitend lokaal rijbewijs erkend!?

In enkele landen wordt zowel het Nederlandse als het internationale rijbewijs niet herkend. In dat geval moet je een zogenaamd ‘lokaal rijbewijs’ aanvragen om plaatselijk te mogen autorijden. Dit doe je doorgaans ter plaatse bij een lokaal politiebureau.

In geval van lokale rijbewijsplicht ben je doorgaans een klein geldbedrag armer en een kortstondig rijvaardigheidsbewijs rijker.

Geldigheid buitenlands rijbewijs binnen Nederland

Verblijf je slechts tijdelijk in Nederland? Bijvoorbeeld tijdens een vakantie of voor je werk… Dan volstaat een geldig buitenlands rijbewijs om in Nederland te mogen autorijden. Let wel: Je mag met een valide buitenlands rijbewijs aan het Nederlandse wegverkeer deelnemen zolang je niet langer dan zes maanden in Nederland verblijft. (bron)

Woon je langer dan 6 maanden in Nederland? Dan mag je met een EU-rijbewijs of EVA-rijbewijs nog tót 15 jaar in Nederland blijven rondrijden. Let wel: Deze termijn van 15 jaar geldt vanaf de afgiftedatum. Dus werd jouw rijbewijs afgegeven op 1 januari 2015? Dan geldt op 1 januari 2020 nog een geldigheidsduur van 10 jaar. (bron)

Beschik je over een rijbewijs dat afkomstig is uit een land buiten de EU of EVA? Dan zal je dit na 6 maanden moeten laten omzetten naar oftewel inwisselen voor een Nederlands rijbewijs.

Aangezien we in dit artikel informatie aanreiken voor buitenlandse toeristen, hierbij een stukje Engelstalige informatievoorziening omtrent het internationale rijbewijs. In het Engels dus…

Does my foreign driver’s permit suffice in the Netherlands?

  • To rent a ‘regular passenger car’ in The Netherlands you must be at least 21 years of age.
  • Some car rental companies have their own (stricter) age requirements.
  • If you’re 21 to 25 years old, you may have to pay a ‘young driver fee’.
  • Foreigners on short-term visit (up to 6 months) may rent and drive a car in The Netherlands with a valid foreign driver’s licence with photo ID.
  • If you stay longer than 6 months, you need to get a EU driver’s license (from a EU country). All licenses issued within the European Union (EU) are accepted.
  • Foreign driver’s licenses from non-EU countries (except Switzerland) are accepted as long as you have a Visa in your passport.
  • Is your domestic driver’s license printed in a non-Roman Alphabet: Arabic, Chinese, Cyrillic, Japanese, Hindi et cetera? Then an International Driving Permit (IDP) or an official translation in English is required also.
  • Please note that an International Driving License (IDL) does NOT replace a regular driver’s licence. It only functions as a translation and supplementation. You need to carry both of them with you while driving.
  • Do you want to insure a car in The Netherlands? In that case you need to own a driver’s permit, acknowledged as valid by the Dutch government and no older than 10 years. AND you need to be an official resident of the Netherlands, officially registered in a Dutch township or ‘gemeente’. 

Attention: Please note that changes to international legislations, regulations, policies and procedures are being implemented continuously. So for the most accurate, topical and up-to-date information on international drivers licenses you should contact the responsible government agency or authority in your home country.

Internationaal rijbewijs in Nederland: tot slot…

In beginsel is élk buitenlands rijbewijs voldoende om als niet-Nederlander in Nederland te mogen autorijden. Althans, zolang je niet langer dan zes maanden in Nederland blijft. En zolang jouw rijbewijs overeenkomt met het verdrag van Wenen naargelang categorieën A, B, C, D en E. (bron)

Voor niet-EU-inwoners waarvan het rijbewijs in een niet-Romaans schrift is gedrukt, is náást het reguliere rijbewijs een IRB-vertaling uit het land van herkomst vereist. Blijf je lánger dan zes maanden in Nederland? Dan is sowieso een EU-rijbewijs óf NL-rijbewijs vereist. In bepaalde situaties kun je een buitenlands rijbewijs omruilen voor een Nederlands exemplaar.

Ga je op vakantie? In veel landen buiten de Europese Unie is naast jouw Nederlandse rijbewijs óók een internationaal rijbewijs van de ANWB vereist. Dit document kan worden geëist indien je als niet-ingezetene van een land een motorrijtuig gaat besturen. Bij het huren van een auto zal je dit document doorgaans moeten kunnen overhandigen…

Al blijkt in de praktijk dat niet alle internationale overheden en autoverhuurbedrijven even strikt zijn in het naleven van de IRB-regelgeving. In veel landen wordt er ondanks de officiële verplichting nóóit naar gevraagd.