Zelfrijdende auto: ideale verkeersdeelnemer of gevaar op de weg?

vrouw in zelfrijdende auto

Informatie auteur: dit artikel werd geschreven en/of inhoudelijk gecontroleerd door gecertificeerd autoverzekeringsexpert Ruud de Laat.

De zelfrijdende auto: stééds vaker in het nieuws en dichterbij dan ooit! Veel automerken zijn al járen bezig met de ontwikkeling van een volledig autonome (zelfrijdende én zelfsturende) auto. Ondanks de vele potentiële voordelen die zelfrijdende auto’s met zich mee zouden kunnen brengen, worden er echter ook nog altijd héél veel vraagtekens bij dit symbool van de 21e-eeuwse revolutie gezet.

Want hoewel verkeersongelukken in nagenoeg 100% van alle gevallen worden veroorzaakt door ‘inferieure’ menselijke fouten (iets over het hoofd zien, nét te laat remmen, onvoldoende afstand bewaren, aandacht laten verzwakken, hufterige verkeersgedragingen, te hard rijden, et cetera), zijn de meesten van ons nog niet bereid om onze levens in handen te leggen van ‘superieure’ robotauto’s. (bron + bron)

Want hoewel volledig zelfrijdende auto’s over onovertroffen coördinatievaardigheden en samenwerkingscapaciteiten beschikken, klinkt de aanwezigheid van auto’s zónder bestuurder in het verkeer wel héél erg sciencefiction…

Tip: vul hier het kenteken van jouw auto in…
Vul je kenteken in:

En vind direct een goedkopere autoverzekering!

Wanneer rijdt de eerste volledig zelfrijdende auto de weg op?

Wanneer kunnen we de eerste volledig zelfrijdende auto’s verwachten? Heeft de consument voldoende vertrouwen in 100% autonome wagens? Welke impact gaan zelfsturende auto’s hebben op onze samenleving, economie, infrastructuur en milieu? En hoe verzekeren we zo’n zelfsturend voertuig navenant de wettelijk verplichte autoverzekering? Hieronder lees je er ALLES over…

Op de openbare Nederlandse wegen is de volledig zelfrijdende auto nog niet geïntroduceerd, maar het begin is al wel gemaakt. In de Verenigde Staten rijden overigens al wél volop autonome testauto’s rond van Google Waymo en General Motors (GM): de twee wereldwijde koplopers op gebied van autonoom autorijden. (bron + bron)

In Nederland heb je al wel veel auto’s die op de automatische piloot kunnen inparkeren. De Mercedes-Benz E-klasse kan zelfs al zelfstandig van rijbaan wisselen. En baas boven baas: de Tesla S kan geheel in de automatische piloot rijden op de snelweg, ook al ben je als bestuurder nog wel wettelijk verplicht de handen aan het stuur te houden.

Ideeën voor zelfrijdende auto’s zijn er dus volop. Ook worden er al een tijdje testuitvoeringen geproduceerd. Maar zoals we weten: goed werk heeft tijd nodig. Daarom is het nog niet bekend wanneer de eerste volledig zelfrijdende auto voor consumenten vrijelijk op de markt komt. Daarnaast speelt wetgeving natuurlijk een belangrijke rol: (in welke situaties) mogen auto’s geheel zelfstandig ritten afleggen?

Want laten we eerlijk wezen: zou jij je kinderen naar school laten brengen door jouw bestuurderloze zelfrijdende auto? Misschien dat we over 100 jaar niet beter weten, maar dat maakt de keuze er niet gemakkelijker op.

Huidige ontwikkeling van zelfrijdende auto’s…

Alleen als een voertuig geheel zelfstandig de weg vindt en voor de volle 100% is geautomatiseerd, kan worden gesproken van een volledig zelfrijdend voertuig oftewel een ‘Self Driving Car’ (SDC). In dat geval hoeft er dus niemand achter het stuur te zitten om de betreffende auto van A naar B te doen rijden. De ‘Society of Automotive Engineers’ (SAE) heeft een classificering bedacht van 5 verschillende automatiseringsniveaus. (bron)

De meeste automerken die bezig zijn met de ontwikkeling van 100% autonome (zelfrijdende en zelfsturende) auto’s verwachten tussen 2020 en 2025 hun eindproduct te kunnen introduceren. Het moment dat auto’s in álle mogelijke verkeerssituaties en onder álle mogelijke omstandigheden en randvoorwaarden volledig zelfstandig kunnen rijden, zou nog weleens tientallen jaren op zich kunnen laten wachten.

Tot die tijd zullen er nog tal van geavanceerde deelsystemen worden ontwikkeld om automobilisten te ondersteunen en de veiligheid van autorijden te bevorderen… Sensoren zijn in staat om de omgeving te analyseren. Ze communiceren met slimme autosystemen zoals AICC (‘Autonomous Intelligent Cruise Control’) en ALKAS (‘Active Lane Keeping Assist System’), welke jouw auto hierop laten anticiperen.

De techniek is dus volop in ontwikkeling, maar zijn consumenten en wet- en regelgeving al klaar voor échte zelfrijdende auto’s?

Consumentenvertrouwen in autonoma voertuigen

Uit onderzoek van accountants- en adviesorganisatie KPMG blijkt dat Nederlanders weinig vertrouwen hebben in de zelfrijdende auto. Slechts 20% van de respondenten geeft aan graag te willen overstappen op een zelfrijdende auto. Zelfs wanneer zelfrijdende auto’s goedkoper én veiliger zouden zijn, geeft 40% van de respondenten aan dat ze zeker NIET zouden overstappen. De overige 40% heeft geen mening of twijfelt nog.

Consumenten zijn terughoudend vanwege een aantal onzekerheden. Zo twijfelen Nederlanders over de keuzes die zelfrijdende auto’s in het verkeer maken. Daarnaast speelt de vraag wie aansprakelijk is wanneer een zelfrijdend voertuig een verkeersongeval veroorzaakt, een belangrijke rol bij de terughoudendheid en scepsis van consumenten. (bron)

Voordelen en nadelen… Zelfrijdende auto’s kunnen dichter op elkaar rijden, hetgeen ruimte bespaart en fileproblemen oplost. Verkeersborden, verkeerslichten en verkeersmarkeringen worden overbodig. Rijschoolhouders kunnen echter hun deuren sluiten, want rijles wordt volkomen overbodig. En gaan hackers hun slag slaan?!

Wie is aansprakelijk voor schade met een zelfrijdende auto?

Één van de grootste redenen van het lage consumentenvertrouwen in zelfrijdende auto’s is de aansprakelijkheid bij een ongeval met een zelfrijdende auto. Is de bestuurder óf de auto(fabrikant) aansprakelijk? En wie moet de schade vergoeden: de verzekeraar, de eigenaar óf de producent van de auto?

Hier is niet alleen onder consumenten en automobilisten onduidelijkheid over, maar ook bij autoverzekeraars. Verzekeringsmaatschappijen bedenken verschillende mogelijke oplossingen, maar er is nog niets definitief vastgelegd. De verwachting is wel dat autoverzekeringen in de toekomst beduidend goedkoper worden als blijkt dat er minder ongelukken gebeuren met zelfrijdende auto’s.

Geconcludeerd kan worden dat er nog veel moet gebeuren voordat zelfrijdende auto’s daadwerkelijk op de openbare Nederlandse wegen zullen verschijnen. De techniek gaat jaarlijks met sprongen vooruit en is er mogelijkerwijs zo goed als klaar voor… Maar de wet- en regelgeving, autoverzekeringen en het consumentenvertrouwen laten nog even op zich wachten. Zéker ook  als het aankomt op aansprakelijkheid en aanverwante verzekeringsvraagstukken.

Zelfrijdende auto’s: tot slot…

Wat momenteel een zelfrijdende auto wordt genoemd, is in feite niets meer of minder dan een ‘gewone’ auto met superslimme sensoren, verregaande internetconnectiviteit en hightech rijondersteuningssystemen. De komende jaren zullen auto’s stééds slimmer en zelfstandiger worden dankzij zogenaamde Advanced Driver Assistance Systems (ADAS).

Uiteindelijk zullen auto’s (in elk geval deels) autonoom aan het verkeer deelnemen, maar dit gaat écht nog wel even duren. Vooralsnog wordt gedacht dat er éérst sprake zal zijn van talloze coöperatieve auto’s die ‘treintjes’ vormen: een netwerk van onderling verbonden (‘connected’) auto’s die op de hoogte zijn van elkaars locatie, snelheid, richting en intenties. De vraag is zelfs of het überhaupt preferabel zou zijn als solitaire auto’s de SAE-ladder beklimmen en volledig autonoom gaan rijden.

Ook zou de overgangsperiode problemen kunnen opleveren. Want hoe reageren bestuurders van ‘normale’ auto’s op (de gedragingen van) zelfrijdende auto’s?! Een verkeerssituatie met uitsluitend zelfrijdende auto’s zou ideaal kunnen zijn, maar een mengeling van autonoom en heteronoom verkeer wordt mogelijkerwijs risicovol. Want hoe anticipeer en reageer jij als conventioneel autobestuurder op de al dan niet gerechtvaardigde handelingen van de onbemande ‘robotauto’ die vóór jou rijdt?!